Văn hóa trang phục của người Thái - Mường Lò - Nghĩa Lộ.
Mỗi người từng đặt chân đến Mường Lò - Nghĩa Lộ đều không khỏi trầm trồ trước vẻ đẹp tinh tế, duyên dáng của các cô gái Thái. Trong chiếc váy đen lấp lánh, với vòng xà tích bạc, thắt lưng xanh, áo cỏm dịu dàng và đôi hàng cúc bạc như cánh bướm, cùng với khăn piêu vời vợi trên đầu, họ tạo nên một bức tranh hài hòa và kỳ diệu, mang lại cảm giác thanh thản giữa bối cảnh sôi động của cuộc sống. Trang phục dân tộc Thái không chỉ phản ánh vẻ đẹp nữ tính mà còn thể hiện sự tiện lợi và linh hoạt trong sinh hoạt hàng ngày.
Trong đời sống lao động, trang phục của phụ nữ Thái thường gồm váy ống, áo cỏm, thắt lưng màu xanh, kèm theo xà cạp quấn chân và khăn vấn đội đầu, giúp bảo vệ cơ thể khi làm việc. Họ còn mang theo chiếc ớp bên hông, dùng để đựng các sản phẩm từ công việc như rau củ, măng, tôm, cá... Những trang phục này không chỉ thể hiện nét đẹp truyền thống mà còn phản ánh cuộc sống và nghề nghiệp của người phụ nữ Thái trong từng đường nét tinh tế và mềm mại.
Trong khi làm việc, trang phục nam của người dân tộc Thái thường gồm quần chun và áo ngắn sẻ cánh chuồn hai bên sườn, kết hợp với các dụng cụ lao động như cuốc, xẻng, cày bừa. Đặc biệt, họ thường đeo theo một con dao nhọn bên hông, thể hiện sự mạnh mẽ và uyên bác của đàn ông Thái, cũng như sử dụng trong các hoạt động lao động sản xuất. Ngoài ra, họ còn mang theo coong khảu, một vật dụng để đựng thức ăn khi phải đi lao động xa nhà.
Mỗi khi đến tết, hoặc vào mùa xuân, trong các vòng xòe hoặc trong đêm Hạn khuống tình tứ, người dân Thái thường mặc trang phục truyền thống và tham gia vào các điệu dân vũ. Với âm nhạc của trống, khèn và pí, cùng với sự diệu dàng của các sao noong, họ tạo ra một bức tranh vô cùng đẹp mắt và thú vị, là biểu tượng đặc trưng của văn hóa dân tộc Thái.
Trong những dịp lễ hội, phụ nữ Thái thường mặc trang phục gồm váy ống và áo cỏm, được làm từ các loại vải như tơ tằm, lụa, nhung... tạo nên vẻ mềm mại và rực rỡ khi tham gia các hoạt động trong dịp lễ, tết, hội hè. Kết hợp với trang phục là các đồ trang sức như vòng cổ, vòng tay và bộ xà tích bằng bạc được đính ở bên hông, tạo điểm nhấn bắt mắt. Chiếc khăn piêu cũng là một phần không thể thiếu, với các hoa văn họa tiết tinh tế, thể hiện sự khéo léo và tinh tế của người phụ nữ Thái. Nối váy với áo cỏm là chiếc thắt lưng màu xanh, làm tôn vẻ đẹp Eo kíu manh po nghĩa là thắt đáy lưng ong của các thiếu nữ Thái.
Trang phục tham gia lễ hội của nam Thái thường bao gồm áo tà dài (Xửa luông) cúc cài chéo bằng vải, mặc kép (Xửa đăm tặp xửa đón), áo trắng bên trong để lộ phần cổ áo và tay áo như một lớp viền trang trí. Quần chun ống rộng cũng được kết hợp để tạo sự cân đối hài hòa với chiếc áo tà dài. Cùng với trang phục, đàn ông Thái thường mang theo nón truyền thống được đan cầu kỳ từ cây giang, gọi là Cúp bửa, không chỉ để che chở mà còn thể hiện tinh thần thượng võ của họ.
Trong nghi lễ cưới hỏi của người dân tộc Thái, trang phục của cô dâu thường rất đặc trưng và tinh tế. Cô dâu thường mặc bộ váy áo cỏm bên trong và khoác chiếc áo cưới truyền thống bên ngoài, với áo tà dài và cúc chéo ngực, đầu đội khăn đen vấn 3 sừng. Dây xà tích thường được treo một bên hông, tạo điểm nhấn cho trang phục. Theo truyền thống, khi về nhà chồng, cô dâu thường mang theo bộ đồ dệt vải và đội trên đầu chiếc nón mới (cúp chỉa mương púa liệp te – tức nón lá của người Kinh), không chỉ tôn vinh vẻ đẹp và sự e ấp của người con gái mà còn có tác dụng che mưa che nắng khi được đón về.
Trang phục của chú rể trong ngày cưới thường gồm áo ngắn cánh chuồn xẻ 2 bên sườn, kết hợp với quần chun ống rộng và đầu đội khăn đen quấn vành cao. Theo phong tục truyền thống, khi đón dâu về nhà, chú rể thường gánh trên vai đôi bung mang của hồi môn của cô dâu, tôn vinh và thể hiện sự chân thành và trách nhiệm của mình trong hôn nhân sắp tới.
Văn hóa trang phục của người dân tộc Thái là một biểu hiện tinh tế và độc đáo của vùng Tây Bắc, khiến người ta không thể quên. Trang phục Thái là sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật dệt may và nghệ thuật làm kim loại quý. Điều này thể hiện phong cách riêng biệt của văn hóa Thái Nghĩa Lộ Mường Lò.
Bình Luận