Khám phá vẻ đẹp tâm linh của Đền Mẫu Đông Cuông - Yên Bái

• 05/05/2024

Đền Mẫu Đông Cuông không chỉ là điểm du lịch tâm linh nổi tiếng tại Yên Bái mà còn là nơi gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu, đóng góp vào sự phát triển của văn hóa đặc trưng của miền Tây Bắc. Hãy cùng chúng tôi khám phá chi tiết hơn về ngôi đền này nhé.

Đền Mẫu Đông Cuông ở đâu?

Nằm tại thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, cách trung tâm Yên Bái 55 km về phía Tây Bắc, Đền Mẫu Đông Cuông, hay còn được gọi là Đền Đông, Đền Đông Cuông, Đền Chầu Đệ Nhị Thượng Ngàn, Đông Quang Linh từ, là một điểm du lịch tâm linh nổi tiếng ở Yên Bái.

Với vị thế phong thủy đẹp, được xây dựng tại nơi có phong cảnh sơn thuỷ hữu tình, núi sông hòa quyện, đền thu hút du khách bởi sự linh thiêng và lâu đời. Đây là một trong hai ngôi đền lớn và nổi tiếng nhất ở Yên Bái, bên cạnh Đền Suối Tiên. Trong đó, Đền Mẫu Đông Cuông thờ Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn, đại diện cho tục thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt Nam, cùng với Chầu Đệ Nhị và các vị thần vệ quốc.

Lịch sử hình thành Đền Đông Cuông

Theo truyền thống của những người dân bản địa, nơi đây ban đầu chỉ là một ngôi miếu nhỏ dành để thờ thần núi và thần rừng. Theo lịch sử, trong thời kỳ nhà Lê, ngôi miếu đã được nâng cấp thành đình, và sau đó, vào thời nhà Nguyễn, nó tiếp tục được cải tạo thành một ngôi đền linh thiêng.

Theo thông tin từ cơ quan quản lý khu di tích này, Đền Đông Cuông bao gồm 4 điểm chính, bao gồm Đền chính và ba miếu thờ khác: miếu thờ Cô, thờ Cậu và thờ Đức Ông. Điều đặc biệt là trong khu đền, có cung cấm thờ hai bức tượng, và cung mẫu với phần cung chúa ở bên trái và cung Sơn Trang ở bên phải.

Ngoài việc duy trì các tục lệ thờ Mẫu, ngôi đền này còn thờ các vị anh hùng của các dân tộc thiểu số như Hà Đặc, Hà Chương, Hà Bổng... Đồng thời, đền cũng tôn vinh các vị tướng nhà Trần đã có công trong ba cuộc kháng chiến hào hùng chống lại quân Nguyên Mông từ năm 1258 đến năm 1288.

Sau những thời kỳ chiến tranh ác liệt, ngôi đền đã bị hủy hoại nghiêm trọng. Để tôn vinh di sản văn hóa và lịch sử, năm 1995, UBND tỉnh Yên Bái đã ra quyết định cấp phép cho người dân địa phương xây dựng lại đền Đông Cuông trên nền móng còn lại của ngôi đền cũ. Kể từ đó, Đền Mẫu Đông Cuông đã trở thành một điểm đến quan trọng với kiến trúc độc đáo và thu hút rất đông du khách tới tham quan.

Năm 2000, đền Đông Cuông được công nhận là Di tích lịch sử - văn hoá cấp tỉnh. Chín năm sau, vào ngày 22/1/2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp giấy công nhận đền Đông Cuông là Di tích lịch sử - văn hoá cấp quốc gia, nổi bật trong danh sách các điểm du lịch tâm linh ở Yên Bái. Điều này đã nâng tầm vị thế và giá trị lịch sử của ngôi đền lên một tầm cao mới, thu hút sự quan tâm và khám phá từ du khách cả trong và ngoài nước.

Kiến trúc đặc sắc của Đền Đông Cuông

Thiết kế của Đền Mẫu Đông Cuông

Khi nhìn từ xa, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp Đền Đông Cuông với cây cầu Đa cổ kính có tuổi thọ lên đến 800 năm. Kiến trúc của đền mang đậm nét đặc trưng của thời kỳ Lý - Trần, với các kết cấu hình chữ đinh đặc trưng. Đền bao gồm hai tòa chính là đại bái và hậu cung cấm ở phía sau.

Tại tòa hậu cung, vẫn còn được bảo tồn hai pho tượng đồng với kích thước lớn, bao gồm pho tượng mẫu và pho tượng quan Hoàng Báo. Trên không gian bên trong của tòa Tiền đường, có bốn ban thờ được sắp xếp, bao gồm Tòa ngũ vị Tiên Ông, Phủ Sơn trang, Ban Trần triều và Tòa công đồng chúa, cùng với nhiều di vật mang giá trị lịch sử lớn.

Kiến trúc cổ kính Đền Mẫu Đông Cuông

Phần thiết kế mái đền có hình dáng cong tựa như hình lưỡng long chầu nhật, tạo nên một cảm giác uy nghi và linh thiêng. Các cột đền được làm từ vật liệu gỗ tứ thiết, được sơn son thếp vàng và trang trí với những hình rồng cuốn trang nghiêm. Mỗi chi tiết đều được chạm khắc rất tỉ mỉ và tinh xảo, thể hiện sự thành kính và tín ngưỡng của người dân địa phương đối với thờ Mẫu.

Dù đã trải qua nhiều lần tu sửa, nhưng chùa vẫn giữ nguyên lối kiến trúc truyền thống này, với một sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật, lịch sử và văn hóa. Khuôn viên của đền đã được mở rộng hơn, với nhiều cây xanh tỏa bóng mát và trồng nhiều loại cây cổ thụ. Bên cạnh Đền Mẫu Đông Cuông là những vạt rừng đào và rừng mận, khi nở rộ, chúng tỏa sắc và hương thơm ngất ngây. Mặt đền hướng về phía Nam, tựa sát sông và núi, tạo nên một cảnh sắc thiên nhiên hữu tình như trong một bức tranh thuỷ mặc tuyệt đẹp.

Những lễ hội tín ngưỡng của Đền Mẫu Đông Cuông

Với cấu trúc khuôn viên đa dạng, bao gồm cả miếu thần linh và động sơn trang, Đền Mẫu Đông Cuông đã trải qua hàng thế kỷ lịch sử và vẫn giữ nguyên những nét bản sắc đặc trưng của dân tộc và các tục lệ truyền thống của tín ngưỡng thờ Mẫu.

Theo các nhà nghiên cứu văn hoá dân gian, đền Đông Cuông được coi là nguồn gốc và biểu tượng của tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng Ngàn trong hệ thống thờ Mẫu của người Việt. Hằng năm từ tháng giêng đến tháng 3 Âm lịch cùng những dịp cuối năm, các tín đồ theo tín ngưỡng thờ Mẫu từ khắp nơi trên cả nước đổ về đây để thực hiện các nghi lễ Mẫu, tuân theo truyền thống "bắc ghế hầu Thánh".

Nhờ những nét độc đáo trong sinh hoạt tín ngưỡng này, đền Mẫu Đông Cuông đã trở thành một điểm du lịch tâm linh nổi tiếng, thu hút đông đảo khách du lịch. Mỗi năm, hàng trăm ngàn du khách đến đây để dâng hương kính Mẫu, tham quan đền và hiểu rõ hơn về các phong tục và tín ngưỡng của người dân địa phương.

Hướng dẫn chuẩn bị lễ thờ Mẫu Đông Cuông

Khi đến Đền Mẫu Đông Cuông, việc sắp đặt lễ để thể hiện lòng thành là điều mà nhiều du khách quan tâm. Dưới đây là hướng dẫn về các mâm lễ cơ bản, phù hợp với tín ngưỡng thờ Mẫu:

Đó là những thông tin hữu ích về Đền Mẫu Đông Cuông mà mình muốn chia sẻ cùng các bạn. Hy vọng rằng bạn sẽ tìm thấy một địa điểm du lịch tâm linh lý tưởng khi ghé thăm Yên Bái. Nếu cần thêm thông tin hoặc hỗ trợ về các điểm du lịch khác, đừng ngần ngại để lại câu hỏi cho chúng tôi. Chúc bạn có một chuyến đi thú vị và ý nghĩa!